مشهد، شهری که به پایتخت معنوی ایران شهرت یافته، سالانه پذیرای خیل عظیمی از زائران و گردشگران از سراسر کشور و جهان است. اما جاذبه‌های این شهر فقط به حرم امام رضا (ع) محدود نمی‌شود. در اطراف حرم مطهر، گنجینه‌ای از بناهای تاریخی، مذهبی، فرهنگی و تفریحی نهفته است که هر زائر و گردشگری را مجذوب خود می‌کند.
در این پست از سپریس، به سفری در میان دیدنی‌های اطراف حرم خواهیم داشت تا با برخی از مشهورترین آن آشنا می‌شویم.
تجربه گردشی متفاوت در مشهد با اجاره خودرو از سپریس
سپریس یکی از معتبرترین شرکت‌های اجاره خودرو در ایران است که خدمات خود را در شهرهای مختلف از جمله مشهد ارائه می‌دهد. خدمات این شرکت برای اجاره ماشین در مشهد امکان رنت انواع خودروهای لوکس، اقتصادی، و خودروهای ایرانی و خارجی را فراهم می‌کند، تا هر فرد با توجه به نیاز و سلیقه خود بتواند خودرو مناسب را انتخاب کند.
در مشهد، سپریس با در اختیار داشتن خودروهای لوکس مانند BMW، مرسدس بنز و پورشه، به مشتریان این امکان را می‌دهد که تجربه‌ای متفاوت از سفر و رانندگی را تجربه کنند. همچنین، برای افرادی که به دنبال گزینه‌های مقرون‌به‌صرفه‌تر هستند، سپریس خودروهای اقتصادی و ایرانی مانند پژو و پراید را نیز ارائه می‌دهد. اگر علاقه‌مند به خودروهای خارجی اقتصادی باشید، خودروهایی مانند هیوندای و کیا در دسترس هستند.
فرایند اجاره در سپریس ساده و سریع است. مشتریان می‌توانند به راحتی از طریق پلتفرم آنلاین این شرکت، خودروی مورد نظر خود را انتخاب کرده و به‌صورت روزانه، هفتگی یا ماهانه اجاره کنند. سپریس همچنین با ارائه خدماتی نظیر پشتیبانی ۲۴ ساعته و امکان دریافت خودرو در مکان‌های مختلف شهر مشهد، تجربه‌ای بی‌دغدغه و مطمئن برای کاربران فراهم می‌کند.
جاهای دیدنی نزدیک حرم مشهد
در اطراف حرم مشهد جاذبه‌های دیدنی زیادی وجود دارد. برخی از محبوب‌ترین آنها عبارتند از:
خانه ملک
خانه ملک، که در ضلع شرقی خیابان امام خمینی مشهد واقع شده است، یکی از بناهای تاریخی و فرهنگی شهر مشهد به شمار می‌رود که در دوره قاجار و به دستور حاج حسین ملک، واقف و نیکوکار برجسته مشهدی، ساخته شد. این بنا که در حال حاضر به عنوان مرکز آفرینش و پژوهش هنرهای سنتی فعالیت می‌کند، یکی از نمونه‌های ارزشمند معماری ایرانی در دوره قاجار به شمار می‌رود و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
خانه ملک در زمینی به مساحت حدود 4000 متر مربع بنا شده و شامل بخش‌های مختلفی مانند اندرونی، بیرونی، حیاط، باغ، و حمام است. در اندرونی این خانه، تزئینات و نقاشی‌های زیبایی به کار رفته که نشان‌دهنده ذوق و سلیقه معماران و هنرمندان دوره قاجار است. در بیرونی این خانه نیز تالارها و اتاق‌های متعددی وجود دارد که برای پذیرایی از مهمانان و برگزاری مراسم از آنها استفاده می‌شد.
خانه تاریخی توکلی؛ از جاهای دیدنی اطراف حرم امام رضا
خانه تاریخی توکلی، که به نام‌های «بنای کشمشیان» و «خانه اجنه» نیز شناخته می‌شود، یکی از جاهای دیدنی نزدیک حرم مشهد به حساب می‌آید که در دوره قاجار و به دستور یکی از ثروتمندان شهر به نام “آقا محمد باقر توکلی” ساخته شده است. این بنا که در حال حاضر به عنوان موزه مکتب‌خانه‌های قدیم مشهد فعالیت می‌کند، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
موزه مرکزی آستان قدس رضوی، از جاهای دیدنی نزدیک حرم امام رضا
موزه آستان قدس استان خراسان رضوی، واقع در صحن کوثر حرم و از موزه های نزدیک به حرم مشهد، یکی از بزرگترین و مهمترین موزه‌های ایران و جهان اسلام به شمار می‌رود. این موزه با دارا بودن بیش از 11 هزار اثر نفیس تاریخی، فرهنگی و هنری، از جمله قرآن‌های خطی، ظروف عتیقه، زیورآلات، سکه‌ها، فرش‌ها و تمبر، گنجینه‌ای بی‌نظیر از هنر و تمدن ایرانی-اسلامی را به نمایش می‌گذارد.
گنبد خشتی
گنبد خشتی، که با نام «بنای آرامگاه امیر غیاث‌الدین پیراحمد خوافی» نیز شناخته می‌شود، یکی از بناهای تاریخی و مذهبی شهر مشهد است که در دوره تیموری و به دستور امیر غیاث‌الدین پیراحمد خوافی، وزیر و سیاستمدار برجسته دربار شاهرخ تیموری، ساخته شده است. این بنا که در حال حاضر به عنوان مسجد و آرامگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد، یکی از نمونه‌های ارزشمند معماری تیموری در ایران به شمار می‌رود و در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
گنبد خشتی در محله «پایین خیابان» مشهد و در فاصله حدود 500 متری حرم مطهر امام رضا (ع) واقع شده است. این بنا از دو بخش اصلی شامل گنبدخانه و ایوان تشکیل شده. گنبدخانه بنایی آجری با پلان هشت ضلعی است که بر روی آن گنبدی به رنگ خشت خام قرار دارد. ایوان بنا نیز دارای تزئینات کاشی‌کاری زیبایی‌ست که در دوره‌های مختلف به آن اضافه شده است.
گنبد سبز؛ از مکان های دیدنی نزدیک به حرم امام رضا
گنبد سبز، که آرامگاه شیخ محمد مؤمن استرآبادی و یکی از جاهای دیدنی نزدیک حرم مشهد به حساب می‌آید، در دوره صفوی و به دستور «شیخ بهاءالدین محمد عطار نیشابوری»، عارف و دانشمند برجسته ایرانی، ساخته شده است. این بنا که در حال حاضر به عنوان آرامگاه و موزه مورد استفاده قرار می‌گیرد، یکی از نمونه‌های ارزشمند معماری عصر صفوی در ایران به شمار می‌رود و از زیارتگاه های اطراف حرم مشهد است.
مساجد و اماکن مذهبی:
بجز حرم امام رضا، مساجد و اماکن مذهبی زیادی نیز در مشهد وجود دارد که روزانه محل بازدید گردشگران زیادی است.
مسجد گوهرشاد؛ از جاهای دیدنی نزدیک حرم مشهد
این مسجد، که در جنوب حرم امام رضا (ع) واقع شده، یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین مساجد ایران است. این مسجد به دستور گوهرشاد، همسر شاهرخ تیموری، در سال 818 هجری قمری ساخته شده است و از نظر معماری و تزئینات، شاهکاری از هنر و ذوق ایرانی به شمار می‌رود.
گنبد دوپوش این مسجد با ارتفاع 41 متر، یکی از بلندترین گنبدهای ایران است و با کاشی‌های فیروزه‌ای و لاجوردی رنگ، تصویری درخشان و خیره‌کننده بازتاب می‌دهد. ایوان مقصوره مسجد با تزئینات کاشی‌کاری معرق و اسلیمی و منبر منبت‌کاری شده، از زیباترین بخش‌های این بنا است. صحن مسجد نیز با وسعت 2850 متر مربع، یکی از بزرگترین صحن‌های حرم مطهر به شمار می‌رود.
مسجد گوهرشاد در طول تاریخ شاهد وقایع مهمی بوده است. در سال 1314، در جریان قیام 21 تیر، جمع زیادی از مردم در این مسجد تحصن کردند و خواستار برداشتن قانون اجباری شدن کلاه شاپو شدند. این مسجد همچنین در سال 1379، پس از زلزله‌ای که در مشهد رخ داد، به طور کامل مرمت و بازسازی شد.
امروزه مسجد گوهرشاد علاوه بر اینکه مکانی برای عبادت و نیایش است، به عنوان یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری مشهد نیز شناخته می‌شود. سالانه زائران و گردشگران زیادی از سراسر ایران و جهان به این مسجد می‌روند تا از زیبایی‌های معماری و تزئینات آن لذت ببرند.
مسجد بالاسر؛ از جاهای دیدنی نزدیک حرم مشهد
مسجد بالاسر، که در ضلع شمال شرقی حرم امام رضا (ع) واقع شده، یکی از قدیمی‌ترین مساجد شهر مشهد است. قدمت این مسجد به دوره غزنویان می‌رسد و بنای اولیه آن توسط ابوالحسن عراقی، معروف به دبیر، ساخته شده است. این مسجد در طول تاریخ چندین بار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته.
مسجد بالاسر در طول تاریخ بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. از جمله اقدامات قابل توجه می‌توان به مرمت و بازسازی این مسجد در دوره صفوی و همچنین در دوره پهلوی دوم اشاره کرد.
مدرسه علمیه میرزا جعفر
مدرسه علمیه میرزا جعفر، که در محدوده حرم امام رضا (ع) واقع شده، یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین مدارس علمیه ایران است. این مدرسه در دوره صفویه و به دستور دو برادر به نام‌های میرزا محمد طاهر مشهور به وزیرخان و میرزا محمد جعفر مشهور به سروقد در سال 1059 هجری قمری ساخته شده است.
مدرسه علمیه میرزا جعفر از نظر معماری، نمونه‌ای از معماری دوره صفویه است و با تزئینات کاشی‌کاری، آینه‌کاری و گچبری، از جمله زیباترین مدارس علمیه ایران به شمار می‌رود. سردر این مدرسه با کاشی‌های معرق و اسلیمی تزئین شده است و دو مناره بلند در دو طرف آن قرار دارد. صحن مدرسه نیز با حجره‌های دو طبقه در اطراف آن، فضایی زیبا و روحانی را تداعی می‌کند.
مسجد 72 تن
مسجد ۷۲ تن یکی از جاهای دیدنی مشهد نزدیک حرم مطهر امام رضا (ع) است که با تاریخچه‌ای جذاب و معماری منحصربه‌فرد، جایگاه ویژه‌ای در گردشگری مذهبی این شهر دارد. این بنا که در دوران تیموریان ساخته شده، ابتدا مقبره‌ای برای «امیر غیاث‌الدین ملکشاه» بوده و سپس در دوران صفویه به مسجد تبدیل شده است. معماری این مسجد ترکیبی از عناصر اسلامی و تیموری است که گنبد زیبای کاشی‌کاری‌شده و نقش و نگارهای هنری آن چشم‌نواز است. نزدیکی مسجد ۷۲ تن به حرم مطهر، این مکان را به یکی از مهمترین مقاصد گردشگری مذهبی در مشهد تبدیل کرده است، به‌طوری‌که گردشگران علاوه بر زیارت، از فضای معنوی و تاریخی آن بهره‌مند می‌شوند.
موزه‌ها
موزه فرش ایران؛ از جاهای دیدنی نزدیک حرم مشهد
موزه فرش ایران، واقع در خیابان امام رضا (ع) شهر مشهد، یکی از بزرگترین و مهمترین موزه‌های فرش در جهان به شمار می‌رود. این موزه با دارا بودن بیش از 2 هزار متر مربع فضای نمایش و بیش از 2000 تخته فرش نفیس ایرانی از دوره‌های مختلف تاریخی، گنجینه‌ای بی‌نظیر از هنر فرش‌بافی ایران را به نمایش می‌گذارد.
موزه مردم شناسی
موزه مردم‌شناسی مشهد، که در حمام تاریخی مهدی قلی‌بیگ واقع شده است، یکی از موزه‌های مهم و پربازدید شهر مشهد به شمار می‌رود. این موزه با نمایش آثار و اشیاء مربوط به فرهنگ و زندگی مردم ایران در دوره‌های مختلف تاریخی، به بازدیدکنندگان سفری جذاب به اعماق تاریخ و فرهنگ ایران را ارائه می‌دهد.
بازارها
در مشهد، بازارهای شلوغ و محبوبی نیز وجود دارد که گردشگران نیازهای خرید خود را از آنجا تامین می‌کنند.
بازار رضا؛ از جاهای دیدنی مشهد نزدیک حرم
بازار رضا، واقع در خیابان شیرازی و در نزدیکی حرم مطهر امام رضا (ع)، یکی از قدیمی‌ترین و بزرگترین بازارهای سرپوشیده ایران به حساب می‌آید. این بازار که در دوره قاجار و به دستور رضا شاه پهلوی ساخته شده، با معماری سنتی ایرانی و حجره‌های متعدد، یادآور شکوه و عظمت بازارهای کهن ایران است.
بازار طلاب
بازار طلاب، واقع در خیابان طبرسی شمالی و در نزدیکی حرم مطهر امام رضا (ع)، یکی از بازارهای بزرگ و پربازدید مشهد است. این بازار که در دوره پهلوی اول و به منظور ساماندهی مشاغل دوره گرد و ایجاد مکانی مناسب برای خرید و فروش زائران و مجاوران حرم ساخته شده است، با تنوع مغازه‌ها و اجناس، به یکی از مهمترین مراکز خرید مشهد تبدیل شد.
بازار طلاب دارای چندین راسته اصلی و فرعی است که در آنها می‌توان انواع کالاها و خدمات را با قیمتی مناسب پیدا کرد. از جمله اجناس رایج در این بازار می‌توان به پوشاک، کیف و کفش، لوازم آرایشی و بهداشتی، ظروف منزل، اسباب بازی و سوغات شهر اشاره کرد.
جاذبه‌های تفریحی
مشهد در خود جاذبه‌های تفریحی و مهیج زیادی نیز جای داده است.
بوستان ملت
بوستان ملت مشهد، واقع در خیابان آزادی، یکی از بزرگترین و زیباترین پارک‌های شهر مشهد است. این بوستان که در دوره پهلوی دوم و به دستور فرح پهلوی ساخته شده است، با وسعت 50 هکتار و برخورداری از فضای سبز انبوه، درختان متنوع، گل‌های رنگارنگ، و امکانات رفاهی متعدد، به یکی از تفرجگاه‌های محبوب زائران و مجاوران حرم و از مکان های دیدنی نزدیک به حرم امام رضا تبدیل شده است.
باغ پرندگان
باغ پرندگان مشهد، واقع در منطقه گردشگری سپاد، تنها باغ پرندگان در شرق کشور است که با دارا بودن بیش از 3000 پرنده از 270 گونه مختلف، مکانی جذاب برای دوستداران طبیعت و حیوانات به شمار می‌رود. این باغ در سال 1393 افتتاح شده و با مساحت 6.7 هکتار، شامل بخش‌های مختلفی مانند باغ پرندگان، باغ پروانه‌ها، باغ کاکتوس، و باغ وحش کوچک است.
سرزمین عجایب
شهربازی سرزمین عجایب مشهد، واقع در طبقه سوم و چهارم مجتمع تجاری الماس شرق، یکی از محبوب‌ترین شهربازی‌های سرپوشیده در شرق ایران است. این شهربازی با دارا بودن بیش از 60 دستگاه بازی مهیج و تفریحی برای کودکان و بزرگسالان، مکانی ایده‌آل برای گذراندن یک روز شاد و خاطره‌انگیز محسوب می‌شود.
در شهربازی سرزمین عجایب مشهد، بازی‌های متنوعی برای تمام سنین و سلیقه‌ها وجود دارد. کودکان می‌توانند از بازی‌های شاد و هیجان‌انگیزی مانند چرخ و فلک، تاب‌بازی، و ماشین‌سواری لذت ببرند. بزرگسالان نیز می‌توانند از بازی‌های مهیج و چالش‌برانگیزی مانند ترن هوایی، سرسره برقی، و شبیه‌ساز پرواز استفاده کنند.
سخن پایانی
انتخاب مراکز گردشگری اطراف حرم مشهد به سلیقه و علایق شما بستگی دارد. اگر به دنبال خرید سوغات و دیدن صنایع دستی هستید، می‌توانید به بازارهای سنتی سر بزنید. اگر به دنبال آشنایی با تاریخ و فرهنگ ایران هستید، می‌توانید از موزه‌ها دیدن کنید و اگر به دنبال تفریح و سرگرمی در فضای باز هستید، می‌توانید به بوستان‌ها بروید.
مسافرت به مشهد و بازدید از جاذبه‌های گردشگری اطراف حرم، تجربه‌ای منحصر به فرد و به یاد ماندنی خواهد بود.
سوالات متداول
بهترین مکان تفریحی نزدیک به حرم مشهد کجاست؟
باغ وحش وکیل‌آباد، بوستان ملت، بازار رضا، موزه آستان قدس رضوی و مسجد گوهرشاد از جمله بهترین مکان های تفریحی در اطراف حرم هستند.
پربازدید ترین مکان نزدیک به حرم امام رضا کجاست؟
پربازدیدترین مکان نزدیک به حرم امام رضا، مسجد گوهرشاد است. این مسجد در صحن جنوبی حرم مطهر واقع شده است و به دلیل معماری زیبا و کاشی‌کاری‌های نفیس، یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری مشهد به شمار می‌رود.
